Namens de medewerkers van de Vakgroep Neerlandistiek aan de Filologische Faculteit van de Universiteit van Belgrado, willen wij u op de hoogte brengen van de zorgwekkende ontwikkelingen binnen het hoger onderwijs in Servië en vragen wij om uw steun en solidariteit.
Sinds 2 december 2024 zijn alle universiteiten in Servië geblokkeerd door studentenprotesten. Deze beweging ontstond naar aanleiding van de tragische instorting van een overkapping op het treinstation van Novi Sad op 1 november 2024, waarbij 16 mensen om het leven kwamen. De studenten eisen transparantie, verantwoordelijkheid en gerechtigheid voor de slachtoffers van deze ramp.
Deze vreedzame demonstraties bereikten een hoogtepunt op 15 maart 2025, toen meer dan 300.000 mensen in Belgrado de straat op gingen. Helaas werd dit protest abrupt beëindigd door het vermoedelijke gebruik van geluidskanonnen of vergelijkbare middelen, wat paniek veroorzaakte onder de demonstranten.
In plaats van de geuite zorgen serieus te nemen, heeft de overheid de repressie tegen universiteiten opgevoerd. De minister van Onderwijs heeft rectoren en decanen opgeroepen om disciplinaire maatregelen te nemen tegen studenten en docenten die deelnemen aan de protesten. Docenten hebben te maken met forse inhoudingen op hun salaris en worden bedreigd met verdere financiële sancties, ondanks het feit dat zij, naast het geven van colleges, al hun andere verplichtingen zoals onderzoek, ontwikkelen van lesmateriaal en consultaties blijven vervullen. Daarnaast wordt in de media een negatieve campagne gevoerd tegen de rector, decanen, docenten en studenten, waarbij zelfs dreigementen worden geuit.
Bovendien heeft de demissionaire regering, in strijd met de grondwet, wetgeving doorgevoerd die universiteitsprofessoren verplicht stelt om 35 uur per week aan onderwijs te besteden en slechts 5 uur aan onderzoek. Deze wijziging brengt de accreditatie van onze instellingen in gevaar en lijkt bedoeld om een rechtvaardiging te bieden voor het uitbetalen van slechts 10% van de salarissen.
De vakgroep neerlandistiek ondervindt directe gevolgen van deze maatregelen. De opgelegde herverdeling van onderwijstaken beperkt de tijd voor onderzoek en internationale samenwerking, hetgeen essentieel is voor de kwaliteit van ons onderwijs en de academische banden met Nederland en Vlaanderen. Bovendien bemoeilijken de financiële sancties en dreigingen het voortzetten van onze activiteiten, wat de toekomst van neerlandistiek in Servië in gevaar brengt.
Wij roepen de Comenius op om uw stem te laten horen en solidariteit te betuigen met de studenten en academici in Servië. Internationale aandacht en druk zijn essentieel om de academische vrijheid en de rechten van studenten en docenten in ons land te beschermen.